Transport i logistyka kontenerów, czyli jakie limity i ograniczenia warunkują ich przewóz

Transport kontenerów drogą lądową szczegółowo regulują rozporządzenia Ministra Infrastruktury. Jedno z nich (z 2010 r.) zawiera wykaz dróg krajowych, po których mogą się poruszać pojazdy o zwiększonym obciążeniu, drugie (z 2004 r.), określa warunki techniczne takiego transportu. Nieprzestrzeganie obowiązujących warunków wiąże się z dodatkowymi kosztami, koniecznością wykupu odpowiednich zezwoleń bądź wyładowania części towarów z kontenerów. Trzeba to mieć na uwadze, koszty te winien pokryć zleceniodawca. Aby mieć pewność, że dostawa dotrze do celu bez problemów i na czas, warto zaufać specjalistom i zlecić usługę sprawdzonemu, zaufanemu spedytorowi.

Bazuje na nich transport intermodalny

Z kontenerami spotykamy się często np. w transporcie intermodalnym. To przewóz towarów w jednej i tej samej jednostce ładunkowej przy użyciu różnych rodzajów transportu. Bywa, że w przewozie uczestniczą trzy gałęzie transportu: kolejowy, morski i drogowy, a nie zmienia się jedno, przez cały czas towar znajduje się w tej samej jednostce ładunkowej – w kontenerze.

W Polsce intermodal zdominowały wprawdzie ładunki przewożone drogą morską, jednak i przewozy drogowe odgrywają w nim sporą rolę (ok. jedna trzecia ogółu). Kontenery stanowią podstawową metodę przewozu w przypadku ładunków morskich, a trzy czwarte działających w Polsce terminali intermodalnych obsługuje przesyłki kolej-droga, (terminale drogowe), a pozostałe nastawione są na przesyłki morze-kolej i morze-droga (terminale morskie). 

W każdym przypadku podstawowym “przedmiotem zainteresowania” są kontenery. Dopiero w późniejszym etapie dystrybucji zasadne okazuje się przeładowanie produktów na palety. Większość terminali przystosowano do obsługi wszystkich rodzajów kontenerów. Ograniczenia nie stanowi ani ich długość, ani wysokość (obok typowych są jednostki high cube). 

Współpraca załadowcy z przewoźnikiem zazwyczaj odbywa się za pośrednictwem któregoś z dużych operatorów logistycznych. Przewoźnik musi przede wszystkim dysponować odpowiednim sprzętem, mieć też świadomość, że transport kontenerów drogą lądową jest obwarowany szeregiem regulacji prawnych. Ze względu na rozmiar oraz wagę ładunku konieczne jest wyjątkowo skrupulatne zaplanowanie trasy przejazdu oraz czasu pracy kierowcy. W razie pomyłki może się okazać, że dostawa będzie miała spore opóźnienie, a droga do pokonania zdecydowanie się wydłuży.

Limity wagowe w przewozie kontenerów w Polsce

Aby nie narazić się na wysokie kary, do ogólnej wagi zamówienia trzeba zawsze doliczyć wagę samego kontenera. To ważne, ponieważ Inspektorat Transportu Drogowego dokładnie kontroluje jeżdżące po polskich drogach pojazdy, a ograniczenia – limity wagowe dla kontenerów w transporcie drogowym na terenie Polski są dokładnie określone. Wynoszą (maksymalna, dopuszczalna waga brutto towaru wraz z opakowaniem): 

– dla kontenerów: 20-stopowego; 20 Reefer oraz 40 HC Reefer – 21 t,

– dla kontenerów: 40-stopowego oraz 40 Reefer – 22 t.

Nie stosowanie się do tych limitów skutkuje karami pieniężnymi, jak również dotkliwymi sankcjami administracyjnymi nakładanymi na przewoźników, załadowców oraz spedytorów.

Realizując wysyłki eksportowe przy realizacji dostaw kontenerowych ”to door” należy jednocześnie zwracać uwagę na limity i ograniczenia wagowe dla kontenerów obowiązujące w krajach dostawy, mogą się one bowiem zdecydowanie różnić od limitów i ograniczeń wagowych obowiązujących w Polsce oraz krajach Unii Europejskiej.

Logistyka kontenerów z ładunkami niebezpiecznymi

Kontenery używane do przewozów towarów niebezpiecznych, realizowanych na pełnych przepisach Umowy ADR, powinny być odpowiednio oznakowane. Elementami takiego oznakowania są: nalepki ostrzegawcze, tablice barwy pomarańczowej, znaki. Wymagania dotyczące nalepek ostrzegawczych są szczegółowo określone w stosownym podrozdziale Umowy ADR. 

W przypadku firm świadczących usługi transportu kontenerów ważna jest szczególnie dostępność, przejrzystość kosztów, terminy dostaw do docelowego odbiorcy. Do dyspozycji klientów są coraz nowocześniejsze narzędzia, np. pozwalające automatycznie wyliczyć koszty transportu (online). 

Poza infrastrukturą, utrudnieniem w wykorzystaniu terminali kontenerowych zlokalizowanych w głębi kraju jest niewielka elastyczność armatorów jeśli chodzi o składanie oraz podejmowanie pustych kontenerów w tych terminalach. To niekorzystnie wpływa na organizację i koszt procesu logistycznego. Operatorzy terminali próbują natomiast zaoferować klientom usługi dodatkowe, np. pełną obsługę celną, usługi portowe w kraju i za granicą, magazynowanie.

Algorytmy wskazują czas rozładunku

Zarówno dostawcy usług jak i zleceniodawcy muszą sobie zdawać sprawę, że działalność terminali wymaga odpowiednich narzędzi. Poza  dźwigami przeładunkowymi (np. typu reach stacker), czy lokomotywami manewrowymi (terminale drogowo-kolejowe), nierzadko operatorzy mają też własne ciągniki siodłowe oraz naczepy do przewozu kontenerów. Obowiązkowym elementem wyposażenia stają się dedykowane systemy IT służące do ewidencjonowania ruchów i śledzenia lokalizacji, w której składowane są poszczególne kontenery. Wręcz oczywistym staje się wyposażanie wjazdów do terminali w kamery, rejestrujące praktycznie każdy przejazd kontenera (oględziny i rejestrowanie danych mają pomóc przy ewentualnych reklamacjach, w razie zgłoszenia uszkodzenia kontenera lub ładunku będzie można szybko ustalić w jakim stanie jednostka ładunkowa wjechała na teren terminala).

Coraz więcej terminali (np. BCT – Bałtycki Terminal Kontenerowy) umożliwia swoim klientom sprawdzanie w czasie rzeczywistym przewidywanego czasu rozładunku kontenera ze statku.

Pozwala na bieżące sprawdzenie, kiedy dany kontener zostanie fizycznie rozładowany, co z kolei umożliwia efektywniejsze planowanie odwozu ładunku z terminala samochodem. Usługa bazuje na algorytmie, wyznaczającym czas wyładunku na podstawie przewidywanego czasu przybycia statku, planów jego obsługi oraz sekwencji pracy maszyn terminalowych. Wszelkie zmiany w tych parametrach są na bieżąco rejestrowane w systemie, a algorytm korzystając z tej wiedzy również na bieżąco aktualizuje czas wyładunku.

Informacja ta pozwala klientom terminala przede wszystkim na precyzyjne zaplanowanie lądowego transportu kontenera oraz zniwelowanie bezproduktywnego oczekiwania ładunku na placu składowym, co może wiązać się z dodatkowymi kosztami. To przydatne zwłaszcza wtedy, gdy obsługiwany jest statek z dużą liczbą kontenerów, dla którego czas rozładunku wynosi zazwyczaj kilkadziesiąt godzin.

Fot. Pixabay/MichaelGaida