„Paskudne liczby” – tak złej sytuacji w przemyśle nie było od dawna. Ucierpieć może segment cross trade

W lipcu indeks PMI spadł wyraźnie o 1,6 pkt. – na poziom 43,5 pkt. (z 45,1 pkt. miesiąc wcześniej). Nie dość, że wskaźnik zsunął się jeszcze bardziej poniżej neutralnego poziomu 50 pkt., to dodatkowo znalazł się także pod progiem 44 pkt. – oznaczającym stagnację gospodarczą.

Co gorsza to już piętnasty miesiąc z rzędu (a więc ponad rok), kiedy indeks znajduje się poniżej neutralnego progu. Dodatkowo lipcowy spadek był najbardziej gwałtownym od listopada 2022 r. Przypomnijmy – w listopadzie indeks znalazł się także poniżej 44 pkt.

Zapaść w eksporcie

Najnowsze badanie wśród polskich przedsiębiorców wskazuje na wyjątkowo słaby popyt. Nowe zamówienia spadły w najszybszym tempie od ośmiu miesięcy, zaś liczba nowych zamówień eksportowych – aż od maja 2020 r. Ankietowani menedżerowie przede wszystkim wskazali na słaby popyt ze strony rynków europejskich. Co nie dziwi w kontekście odczytów wskaźników gospodarczych w Niemczech, u naszego głównego partnera handlowego.

Spadek nowych zamówień jest tak duży, iż mimo niskiego poziomu produkcji firmom udaje się zmniejszać zaległości. Swoją drogą produkcja spadała w każdym z ostatnich 15 miesięcy.

Konsekwencją niższej liczby nowych zamówień i mniejszego zapotrzebowania na produkcję jest ograniczenia aktywności zakupowej, która spadła w największym stopniu także od listopada ubiegłego roku.

Coraz bardziej wyraźny jest także spadek cen (choć nie do końca jeszcze odczuwalny przez klientów końcowych) wynikający z niskiego popytu. Ceny środków produkcji obniżały się najszybciej od początku istnienia badania – czyli od 25 lat! Także ceny sprzedaży spadły w lipcu najszybciej w historii badania. Aż 27 proc. respondentów obniżyła swoje ceny w ciągu ostatniego miesiąca – wynika z najnowszej ankiety.

Naturalną konsekwencją mniejszego popytu i niższego poziomu zakupów są redukcja zapasów (zarówno półproduktów jak i wyrobów gotowych), a także skrócenie czasu dostaw. Czas realizacji zamówień wzrósł najwyraźniej od 10 lat.

„Powszechne osłabienie popytu spowodowało większe ograniczenie produkcji, zatrudnienia i aktywności zakupowej niż w czerwcu. W międzyczasie ceny lawinowo spadają, a producenci i ich dostawcy muszą konkurować o mniejszą pulę klientów” – powiedział Andrew Harker, ekonomista S&P Global Market Intelligence.

Pomimo wielu negatywnych trendów ankietowani przedsiębiorcy nadal dość optymistycznie patrzą na najbliższe 12 miesięcy. Niemniej jednak poziom pewności spadł w porównaniu z poprzednim okresem badania i był niższy od średniego poziomu odnotowanego w historii badania.

Indeks PMI dla polskiego przemysłu (pkt.)

„Paskudne liczby” w Niemczech

Wspomnieliśmy wcześniej o niskim poziomie zamówień eksportowych. Patrząc na sytuację przemysłu w Niemczech nie należy rychło spodziewać się poprawy popytu zza Odry na polskie produkty.

W lipcu u naszych zachodnich sąsiadów także doszło do mocnego tąpnięcia indeksu PMI. Odczyt wskaźnika spadł o 1,8 pkt. (z 40,6 pkt. w czerwcu do 38,8 pkt. w lipcu). To najniższy poziom od maja 2020 r. Tylko na samym początku pandemii wskaźnik był niżej.

„To paskudne liczby. Spadek popytu na niemieckie dobra przemysłowe, mierzony wskaźnikiem nowych zamówień, jest jednym z najbardziej wyraźnych w ciągu ostatnich 30 lat” – powiedział dr. Cyrus de la Rubia, chief economist w Hamburg Commercial Bank.

Podobnie jak w Polsce indeks pociągnął w dół przez drastyczny spadek nowych zamówień. Obniżka popytu na nowe towary była największa od wiosny 2020 r. Spadły zamówienia zarówno na dobra konsumpcyjne, inwestycyjne oraz na półprodukty. Podobnie jak w Polsce najmocniej spadły zamówienia z zagranicy, z tym, że w przypadku Niemiec mocna ich redukcja była widoczna nie tylko ze strony klientów europejskich, ale także azjatyckich i w amerykańskich. Ten globalny spadek popytu rzutować będzie na wyniki sektora transportowego i spedycyjnego – i to zarówno na trasach regionalnych (obsługiwanych przez polskich przewoźników) jak i tych globalnych.

Indeks PMI dla niemieckiego przemysłu (pkt.)

Większa szansa na kryzys

Dr de la Rubia dodaje, iż niski poziom zakupów w niemieckich przedsiębiorstwach jest typowym dla czasu recesji, ale tworzy podwaliny pod odbicie w przyszłym roku. Niemniej jednak ryzyko wpadnięcia całej niemieckiej gospodarki w dół w II połowie roku zwiększyło się – sub-indeks zatrudnienia spadł poniżej 50 pkt. po raz pierwszy od 2021 r. Najszybciej od trzech lat skurczyło się też zatrudnienie w sektorze produkcji dóbr pośrednich. Co akurat jest fatalnym sygnałem dla przewoźników z Polski jako, że także na rynku wewnątrzniemieckim nasze firmy transportowe mają mocną pozycję.

Kłopoty gigantów

Niewiele lepsze wiadomości płyną też ze strefy euro. W lipcu indeks PMI spadł tam do 42,7 pkt. z 43,4 pkt. w czerwcu.

Z państw eurozony jedynie Grecja znalazła się powyżej neutralnego poziomu z wynikiem 53,5 pkt. Z dużych gospodarek strefy euro Francja miała wynik 45,1 pkt. (najniżej od 38 miesięcy!), zaś Włochy 44,5 pkt. (odbicie w stosunku do poprzedniego miesiąca).

Oba te kraje należą do najważniejszych partnerów gospodarczych naszego kraju, a także do ulubionych kierunków polskich przewoźników. Bardzo mocną pozycję mają też polscy przewoźnicy na trasach pomiędzy tymi dwoma krajami a Niemcami. Według najnowszego raportu stowarzyszenia Transport i Logistyka Polska, na kierunku z Francji do Niemiec polscy przewoźnicy przewieźli aż 33,8 proc. wszystkich ładunków w 2021 r., zaś w kierunku odwrotnym było to 26 proc. Jeśli chodzi o trasę z Niemiec do Włoch to udział polskich firm wyniósł 25,9 proc., a z Półwyspu Apenińskiego nad Ren – 24,2 proc.

Słaba kondycja przemysłu w tych państwach uderzy zapewne w popyt na usługi cross trade – a pomiędzy Francją i Niemcami polskie firmy przewożą nawet jedną trzecią wszystkich towarów.