Amerykańskie jednostki kwatermistrzowskie szacowały wartość wojennych dostaw na ponad 69,2 mld dolarów, bez uwzględnienia paliwa. Od czerwca 1943 do sierpnia 1945 roku kwatermistrzostwo zapłaciło 0,3 mld dolarów za paliwa i smary. W czasie wojny Amerykanie wysłali ponad 132 mln ton ładunków, a szczytowym miesiącem okazał się maj 1945 roku, gdy na pokłady statków trafiło 6 mln ton. Wielką rolę w transporcie wojsk do Europy odegrały statki klasy Liberty.
Dla porównania, w czasie I wojny światowej, od czerwca 1917 roku do listopada 1918 roku, Amerykanie wysłali za morze 9 mln ton ładunków.
Za największy sukces Amerykanie uważają przewiezienie z Stanów Zjednoczonych do Europy trzydziestu sześciu dywizji, każda po 14 tys. ludzi od sierpnia 1944 roku do lutego 1945 roku. Wśród tych jednostek 25 należało do piechoty, 9 do formacji pancernych, a 2 – do powietrzno-desantowych. Dywizje zaokrętowały się w Nowym Jorku i Bostonie na 126 statków, a ich ekwipunek płynął na kolejnych 260 jednostkach.
Ten ogromny wysiłek był możliwy dzięki seryjnej produkcji statków handlowych, do czego rząd amerykański przygotowywał się od 1936 r. Wtedy wyznaczył fundusze na wodowanie każdego roku 50 statków handlowych.
Liberty zbudowany w niecałe 5 dni
Rząd zamówił dwie konstrukcje tankowców oraz trzy drobnicowców. Najsłynniejsze z nich, 10-tysięczniki klasy Liberty, budowało w USA 18 stoczni. Pomiędzy 1941 i 1945 rokiem zwodowały 2710 tych jednostek. Przeciętnie budowa trwała 42 dni, ale rekord wyniósł 4 dni i 15,5 godz. – od położenia stępki do zwodowania.
Wodowanie statku Liberty w stoczni w Balitmore wiosną 1943 r.
Wyposażone w tłokowy silnik parowy o mocy 2,5 tys. KM statki osiągały maksymalną prędkość 11,5 węzła (21 km/h). Uzbrojenie stanowiła umieszczona na dziobie 100-milimetrowa armata oraz działka przeciwlotnicze. Statek Liberty kosztował 2 mln dolarów, co stanowi równowartość 34 mln dzisiejszych dolarów.
Piętnaście statków Liberty pływało po wojnie pod polską banderą, a podczas zimnej wojny „Wolna Polska” pod banderą Liberii z polską załogą jako własność Pulaski Transport Line.
Fot. Wikimedia/public domain
W kolejnym odcinku Historii transportu w Trans.INFO:
O tym, jakie typy ciężarówek zamawiała amerykańska armia